جمعیت شهر زرند حدود ۶۳هزارنفر است و این شهر به دلایلی چون: علاقه به تحول در بین مردم و مدیران مراکز کودک، وضعیت اقتصادی اجتماعی متوسط رو به بالا و جمعیت مناسب به عنوان شهری معیار جهت انجام پروژه برای کودکان انتخاب شد. در زرند در هر گروه سنی حدود ۱۳۵۰ کودک وجود دارد.
در سال ۹۱ در مجموع ۷ مهد کودک و ۵۵ پیش دبستان در شهر زرند وجود داشت، این در حالی است که تا سال ۱۳۹۸ تعداد مراکز پیش دبستانی در شهر زرند به ۱۱۲ کلاس رسید.
پوشش نزدیک به ۷۰% کودکان در سال پیش از ورود به دبستان به پوشش صد درصدی کودکان تبدیل شده و پوشش پیش دبستانی برای ۴ ساله ها بیش از دو برابر شده است. وقتی اهمیت سال های اولیه کودکی در جامعه از طریق سمینارهای متعدد، برگزاری بیش از ۱۴ رخداد شهری که در مجموع بیش از ۱۵هزار نفر را تحت پوشش قرار دادند مورد تاکید قرار می گیرد، درخواست خانواده ها برای گرفتن خدمت افزایش مییابد.
همزمان با افزایش تقاضا لازم بود کیفیت مراکز نیز تغییر کند و ارتقا یابد؛ این ارتقا اول از طریق ارزیابی اولیه و تولید طرح بهبود برای بیش از ۳۰مرکز مهد و پیشدبستان زرند اتفاق افتاد. در این مسیر برای بیش از ۱۵۰مربی کودک دورههای تخصصی و آموزشی متعددی برگزار شد، دوره هایی که باعث شد تا نوع فعالیت ها از مدلهای سنتی آموزشی به مدل های بهروزِ بازی محور و کنجکاوانه تغییر رویه یابد.
کلاسهایی که کودکان در آن شنونده بودند و دستورالعملهای معلم را برای ساخت کاردستی اطاعت میکردند به کلاس هایی تبدیل شد که بهطور مثال کودکان برای درک بهتر حشرات کل کلاس را به یک تار عنکبوت تبدیل میکردند و برای یافتن بزرگترین تار عنکبوت، اندازهگیری و ریاضی را تجربه میکردند.
در این کلاسها کودکان فعالانه به کشف و خلاقیت میپرداختند و فضای مراکز به گونه ای تغییر کردهبود که رئیس آموزش و پرورش شهر زرند در واکنش به این موضوع اذعان داشت: «فعالیت همنوا در این پروژه نگرش من و همکارانم را تغییر داده است».
افزایش همزمان کیفیت و پوشش، ظرفیتهای تازهای را برای کار فراهم آورد به گونهای که تعداد مربیان مشغول به کار در طی این چهارسال رشد چشمگیری داشته است و حدود ۸۰ نفر در شغل مربیگری تا سال۹۸ به کار مشغول شدهاند.
مهمترین عامل در رشد کودکان خانوادهها هستند که در پروژه زرند بیشترین اقدامات یعنی حدود یک سوم اقدامات در این حوزه انجام پذیرفت. از دوره آموزشی گرفته تا ارائه کتاب و نشریه. بررسیهای اولیه در سال ۹۲ نشاندهنده تنوع و تعداد پایین کتابهای کودک و تربیت کودک در زرند و از سوی دیگر استقبال کم ِمردم نیز از موضوع کتاب بود. حال آن که موضوع کتاب و کتابخوانی یکی از موضوعات کلیدی در رشد کودک است. از همین رو در سال ۹۳ رخدادی با عنوان ” یک شهر، هزار قصه، هزار شعر” با حضور آقای هوشنگ مرادی کرمانی در زرند برگزار شد و طی سهروز بیش از هشتهزار و۵۰۰ جلد کتاب توسط مردم خریداری شد، این عدد برای کتاب فروشیهای زرند رقمی غیرممکن بود. از آن موقع دورهها و کارگاههای متعددی در حوزه کودکی اجرا شد.
در سال ۹۶ شهر زرند به عنوان یکی از پنج شهر خلاق در حوزه کتابخوانی در کشور توسط وزرات ارشاد مورد تقدیر قرار گرفت. دورههای آموزشی متعدد به بیش از هشتهزار خانواده کمک کرد تا نگرششان به رشد همهجانبه کودک، آگاهانهتر شود. بهگونهای که ارزیابی انجام شده در مورد خانوادههایی که دوره ” پرورش فرزند بالنده ” را شرکت کردهبودند؛ تا ششماه بعد از دوره، در شرایط پرفشار بسیار آگاهانهتر با کودکانشان برخورد میکنند و توانمندیهای والدگریشان ارتقاء یافته است.
کار همه جانبه در سطح شهر بدون همکاری سازمانهای متعدد امکانپذیر نیست، البته جلب همکاری سازمانها با یک موسسه خصوصی نیز پیچیدگیهای خود را دارد و همنوا نیز به عنوان شرکت خصوصی از این قاعده مستثنی نیست. برای ایجاد فضای همکاری علاوه بر اعتماد، لازم است همکاری بین بخشی در سازمان ها ایجاد شود.
در سال اول پروژه طراحی خدمات صورت میگرفت و به سازمان ها ارائه میشد. سازمانها با حداقل همکاری به عنوان مشارکت کننده در اجرا قلمداد میشدند و میتوانستند در گزارشهای خود آن را ارائه کنند. این افزایش همکاریها در مهرماه سال ۱۳۹۵ به امضای بیانیه حقوق کودک توسط ۵۳ نفر از مسئولین شهر زرند منجر شد و از آن به بعد جلساتی در فرمانداری با عنوان کمیته «شهری برای کودکان» ادامه یافت و در برنامه هفته کودک در مهر سال ۱۳۹۶، بیستسازمان در زرند به صورت مستقیم همکاری کردند و اکنون برنامههای حوزه کودک را با مشاوره موسسه همنوا طراحی و اجرا میکنند. در این مسیر بیش از ۵۰ کارشناس از سازمانهای مختلف شهر آموزشهای مرتبط را دریافت کردند، آموزش در زمینه اهمیت کودکی و نقشی که سازمانهایشان در این زمینه میتواند ایفا کند.
فضاهای عمومی شهر نیز لازم بود در عرصههای فرهنگی فعالتر شوند. با پیشنهاد موسسه همنوا و پیداشدن سرمایه گذار، یک پارک بازی یا در اصطلاح “Play park” در زرند ایجاد شد، پارک دوستدار کودک در بخشی از این پارک طراحی و اجرا شد که با اجرای طرح « انس با طبیعت»، خانوادهها و مدارس به استفاده با کیفیت از این مجموعه ترغیب شدند. در سال ۱۳۹۶ مجموعه تئاتر و سینمای زرند احیا شد و برنامههای ویژهای را برای کودکان و نوجوانان اجرا کرد و همه این موضوعات با جدیترشدن حوزههای فرهنگی در شهر اتفاق افتاد. علاوه بر این موارد در فضاهای عمومی شهر نیز در راستای شهر پربازی یا شهر کودکان بخشهایی طراحی و اجرا شد که از آن موارد می توان به خطوط عابر پیاده و پل عابری که توسط خود کودکان طراحی و اجرا شد اشاره کرد. با توجه به قدمت سفالگری در زرند طرح اجرای دیوارهای سفالی در دو نقطه شهر توسط ۵۰۰کودک انجام پذیرفت و اثر هنر کودکان بر دیوارههای شهر جان گرفت.
کودکان لازم است در شهر دیده شوند.
اصلیترین نتیجه این گونه پروژهها، ظرفیتسازی در سرمایههای انسانی است، این ظرفیتهاست که پایداری طرحها را تضمین می کند. در یکی از پروژههای شهر دوستدار کودک مؤسسه همنوا، خدمات آموزشی شامل کارگاهها و دورهها از طریق هشتنفر که برای ارائه این دورهها توانمندسازی شدهبودند ارائه شد. بیش از ۴۰ مربی آماده برگزاری رخدادهای شهر، و ۱۰سازمان کلیدی شهر تجربه همکاری برای اجرای برنامههای مشترک در حوزه کودکی را به دست آوردهاند.
برای کسب آگاهی درباره کارنامه موارد انجام شده در شهر دوستدار کودک زرند کرمان، به این لینک مراجعه کنید.